Menu
Parlament Europejski w pigułce – misja, uprawnienia i zasady działania
W ramach konkursu „EuroStaż” w każdej jego edycji 16 zwycięzców rywalizacji otrzymało możliwość odbycia płatnego stażu w Parlamencie Europejskim w Brukseli. Czym jednak dokładnie jest ta instytucja, jakie są jej uprawnienia i rola oraz na jakich zasadach działa? Poniżej pigułka wiedzy na temat Parlamentu Europejskiego.
Parlament Europejski to oczywiście instytucja Unii Europejskiej, która pełni funkcje ustawodawcze, a także nadzorcze i budżetowe. Tak jak sama Wspólnota ma charakter ponadnarodowy, wielojęzyczny i demokratyczny, gdyż każde państwo członkowskie jest w nim reprezentowane przez swoich przedstawicieli. Jest to odpowiednik parlamentu składającego się tylko z 1 izby, a jego członkowie wybierani są w demokratycznych, powszechnych oraz bezpośrednich wyborach na okres 5 lat. Odbywają się one w tym samym czasie we wszystkich państwach należących do Unii.
Parlament Europejski ma swoje siedziby w 3 miastach: w Luksemburgu, gdzie znajduje się centrum administracji, Strasburgu, gdzie odbywają się sesje plenarne i Brukseli, gdzie poza sesjami plenarnymi mają także miejsce spotkania komisji parlamentarnych. W rzeczywistości więc przeważająca ilość prac legislacyjnych prowadzona jest właśnie w Brukseli.
Po pierwsze Parlament Europejski to organ ustawodawczy, czyli wraz z Radą Europy podejmuje decyzje w zakresie przepisów prawnych obowiązujących na terenie Unii Europejskiej. Są to regulacje, które często mają przełożenie na codzienne życie mieszkańców Wspólnoty, a więc dotyczą np. bezpieczeństwa żywności, ochrony środowiska czy swobody podróżowania. Inne decyzje podejmowane przez instytucję dotyczą m.in. umów międzynarodowych czy rozszerzenia Unii.
Drugim obszarem, za jaki odpowiada Parlament, jest budżet Unii Europejskiej. Wraz z Radą decyduje on, na co i w jakiej wysokości przeznaczone zostaną wspólnotowe fundusze i tym samym determinuje, jakie są priorytety działania Unii. Dzieje się to podczas wspólnego ustalania i zatwierdzania „wieloletnich ram finansowych”, czyli budżetu na okres 7 lat. Idąc dalej, w ich kompetencji leży też kontrola poniesionych kosztów oraz zatwierdzanie budżetu na najbliższy rok.
Trzecim zadaniem Parlamentu Europejskiego jest właśnie kontrola. Chodzi tu zarówno o kwestie finansowe, jak nadzór demokratyczny nad innymi instytucjami Wspólnoty. Obywatele mają prawo wnosić do Parlamentu petycje, a ten zobowiązany jest do ich rozpatrzenia. Ma ogromny wpływ na wybory do Komisji Europejskiej i nadzoruje ich przebieg. To on jest również uprawniony do kierowania rozmaitych zapytań do Komisji oraz Rady Europy.
Parlament Europejski ma więc 3 podstawowe zadania, jednak ponad tym jest jeszcze misja. Podstawowymi wartościami Unii Europejskiej są wolność, demokracja i prawa człowieka, a Parlament jest instytucją, która ma za zadanie strzec ich zachowywania. Posłowie występują w imieniu obywateli i reprezentują ich interesy w relacjach z innymi unijnymi instytucjami i ich przywódcami. Parlament zatwierdza większość międzynarodowych umów w ramach UE, ma wpływ na politykę dotyczącą pomocy humanitarnej i rozwojowej oraz ogólną politykę zagraniczną Europy. Jednak jego działalność w zakresie obrony podstawowych praw i wolności nie ogranicza się do kontynentu europejskiego, np. europosłowie podejmują się roli obserwatorów wyborów w najrozmaitszych zakątkach świata, pełnią funkcje mediatorów w konfliktach i wspierają na miejscu nowe demokracje. Parlament kontroluje także, czy umowy gospodarcze i handlowe, jakie zawiera UE z zewnętrznymi partnerami są zgodne z prawami człowieka.
Każde państwo jest reprezentowane przez mniej więcej taką liczbę posłów, jaka proporcjonalnie odpowiada liczbie mieszkańców tego kraju, natomiast całkowita liczba posłów w Parlamencie Europejskim to maksymalnie 751 (w tym Przewodniczący). Co ciekawe, podczas obrad posłowie nie mają wyznaczonych miejsc wedle kraju, jaki reprezentują, a wedle przynależności politycznej.
Reprezentantem Parlamentu wobec innych instytucji Unii Europejskiej oraz świata zewnętrznego jest jego Przewodniczący, który ma również decydujące zdanie w kwestiach budżetowych.
Przygotowywanie przepisów prawnych jest dwuetapowe. Najpierw posłowie pracują w komisjach parlamentarnych, które mają określone specjalizacje (np. handel międzynarodowy, prawa człowieka, budżet itd.). Łącznie akty prawne przygotowywane są w 20 komisjach i w 2 podkomisjach. Po analizie wniosków ustawodawczych parlamentarzyści mogą dokonywać poprawek lub w ogóle odrzucać dany projekt. Natomiast uchwalanie przepisów prawnych ma miejsce podczas sesji plenarnych. Wtedy to posłowie poddają głosowaniu propozycje nowych przepisów czy samych poprawek do ustaw. Choć obrady najczęściej odbywają się w Strasburgu, również w Brukseli organizowane są czasem dodatkowe sesje.
Parlament inny niż wszystkie
Parlament Europejski to oczywiście instytucja Unii Europejskiej, która pełni funkcje ustawodawcze, a także nadzorcze i budżetowe. Tak jak sama Wspólnota ma charakter ponadnarodowy, wielojęzyczny i demokratyczny, gdyż każde państwo członkowskie jest w nim reprezentowane przez swoich przedstawicieli. Jest to odpowiednik parlamentu składającego się tylko z 1 izby, a jego członkowie wybierani są w demokratycznych, powszechnych oraz bezpośrednich wyborach na okres 5 lat. Odbywają się one w tym samym czasie we wszystkich państwach należących do Unii.
Parlament Europejski ma swoje siedziby w 3 miastach: w Luksemburgu, gdzie znajduje się centrum administracji, Strasburgu, gdzie odbywają się sesje plenarne i Brukseli, gdzie poza sesjami plenarnymi mają także miejsce spotkania komisji parlamentarnych. W rzeczywistości więc przeważająca ilość prac legislacyjnych prowadzona jest właśnie w Brukseli.
Zakres uprawnień
Po pierwsze Parlament Europejski to organ ustawodawczy, czyli wraz z Radą Europy podejmuje decyzje w zakresie przepisów prawnych obowiązujących na terenie Unii Europejskiej. Są to regulacje, które często mają przełożenie na codzienne życie mieszkańców Wspólnoty, a więc dotyczą np. bezpieczeństwa żywności, ochrony środowiska czy swobody podróżowania. Inne decyzje podejmowane przez instytucję dotyczą m.in. umów międzynarodowych czy rozszerzenia Unii.
Drugim obszarem, za jaki odpowiada Parlament, jest budżet Unii Europejskiej. Wraz z Radą decyduje on, na co i w jakiej wysokości przeznaczone zostaną wspólnotowe fundusze i tym samym determinuje, jakie są priorytety działania Unii. Dzieje się to podczas wspólnego ustalania i zatwierdzania „wieloletnich ram finansowych”, czyli budżetu na okres 7 lat. Idąc dalej, w ich kompetencji leży też kontrola poniesionych kosztów oraz zatwierdzanie budżetu na najbliższy rok.
Trzecim zadaniem Parlamentu Europejskiego jest właśnie kontrola. Chodzi tu zarówno o kwestie finansowe, jak nadzór demokratyczny nad innymi instytucjami Wspólnoty. Obywatele mają prawo wnosić do Parlamentu petycje, a ten zobowiązany jest do ich rozpatrzenia. Ma ogromny wpływ na wybory do Komisji Europejskiej i nadzoruje ich przebieg. To on jest również uprawniony do kierowania rozmaitych zapytań do Komisji oraz Rady Europy.
Misja Parlamentu
Parlament Europejski ma więc 3 podstawowe zadania, jednak ponad tym jest jeszcze misja. Podstawowymi wartościami Unii Europejskiej są wolność, demokracja i prawa człowieka, a Parlament jest instytucją, która ma za zadanie strzec ich zachowywania. Posłowie występują w imieniu obywateli i reprezentują ich interesy w relacjach z innymi unijnymi instytucjami i ich przywódcami. Parlament zatwierdza większość międzynarodowych umów w ramach UE, ma wpływ na politykę dotyczącą pomocy humanitarnej i rozwojowej oraz ogólną politykę zagraniczną Europy. Jednak jego działalność w zakresie obrony podstawowych praw i wolności nie ogranicza się do kontynentu europejskiego, np. europosłowie podejmują się roli obserwatorów wyborów w najrozmaitszych zakątkach świata, pełnią funkcje mediatorów w konfliktach i wspierają na miejscu nowe demokracje. Parlament kontroluje także, czy umowy gospodarcze i handlowe, jakie zawiera UE z zewnętrznymi partnerami są zgodne z prawami człowieka.
Zasady funkcjonowania
Każde państwo jest reprezentowane przez mniej więcej taką liczbę posłów, jaka proporcjonalnie odpowiada liczbie mieszkańców tego kraju, natomiast całkowita liczba posłów w Parlamencie Europejskim to maksymalnie 751 (w tym Przewodniczący). Co ciekawe, podczas obrad posłowie nie mają wyznaczonych miejsc wedle kraju, jaki reprezentują, a wedle przynależności politycznej.
Reprezentantem Parlamentu wobec innych instytucji Unii Europejskiej oraz świata zewnętrznego jest jego Przewodniczący, który ma również decydujące zdanie w kwestiach budżetowych.
Przygotowywanie przepisów prawnych jest dwuetapowe. Najpierw posłowie pracują w komisjach parlamentarnych, które mają określone specjalizacje (np. handel międzynarodowy, prawa człowieka, budżet itd.). Łącznie akty prawne przygotowywane są w 20 komisjach i w 2 podkomisjach. Po analizie wniosków ustawodawczych parlamentarzyści mogą dokonywać poprawek lub w ogóle odrzucać dany projekt. Natomiast uchwalanie przepisów prawnych ma miejsce podczas sesji plenarnych. Wtedy to posłowie poddają głosowaniu propozycje nowych przepisów czy samych poprawek do ustaw. Choć obrady najczęściej odbywają się w Strasburgu, również w Brukseli organizowane są czasem dodatkowe sesje.